BELEDİYE BAŞKANLARININ YURTDIŞI GÜNDELİKLERİ SORUNU VE 2022 YILI UMUDU

BELEDİYE BAŞKANLARININ YURTDIŞI GÜNDELİKLERİ SORUNU VE 2022 YILI UMUDU

 

 

Salim DEMİRHAN

E. Devlet Bütçe Uzmanı

 

 

 

Harcırah Kanunundaharcırah unsurları arasında sayılan gündeliklerden yurtiçi gündelikleri kanunun yürürlüğe girdiği tarihten bu güne bütçe kanunlarına bağlı (H) işaretli cetvelde belirlenmiştir. Ancak, yurtdışı gündelikleri 11/12/1981 tarihli ve 2562 sayılı Kanunla 34 üncü maddede yapılan değişikten önce Bütçe Kanunlarıyla tespit edilen yurtiçi gündeliklerin katları olarak belirlenmekte iken bu Kanunla yapılan değişiklikle yurtdışı gündelikler, gidilecek ülkeye, bulunulan unvanlara, memur ve hizmetlilerin aylık dere­celerine ve gönderilme nedenlerine göre Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenme esası getirilmiştir. İlk yurtdışı gündeliklerine dair kararda (Kıbrıs'ta Verilecek Gündeliklere İlişkinEsaslar ayrı karar olarak belirlenmiştir.) 8/4/1982 tarihli ve 17668 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçildiği günden bugüne kadar da Hazine ve Maliye Bakanlığınca hazırlanıp, Cumhurbaşkanı kararı şeklinde yürürlüğe konmaktadır.

21 Nisan 2021 tarihli ve 31461 Sayılı Resmi Gazete yayımlanan 73 numaralı Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Kurulması ile Kamu Personel İşlemlerinin Yürütülmesine İlişkin Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin iç ve dış yevmiyelerin belirlenmesi yetkisi Cumhurbaşkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün görevleri arasına girmiş bulunmaktadır. Bu yetkinin nasıl kullanılacağı 2022 yılı Yurtdışı Gündeliklerine Dair Kararda görünecek olmakla birlikte, Cumhurbaşkanlığının 2021 yılı Kararında II. Sütuna “Kamu Başdenetçisi”ni eklemesi, 2022 yılı Kararında Belediye Başkanlarının eklenmesi konusunda bir umut ışığı doğurmuş bulunmaktadır. Böylece Belediye Başkanlarına uygulanacak gündelik konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığınca tereddütleri giderme konusundaki isteksizliğinin önüne geçilmiş olacaktır.

Bilindiği üzere, gündelik; sürekli görevle yer değiştirmelerde seyahat günleri için, geçici görevlendirmelerde ise seyahat günleri ile görevlendirilen yerde geçen günler için iaşe ve ibate gibi zaruri giderler karşılığı yapılan ve Harcırah Kanununun 33 ve 34 üncü maddelerinde yer alan esaslar çerçevesinde belirlenen miktarlar üzerinden yapılan ödemeyi ifade etmektedir. Ancak, yukarıda da ifade edildiği üzere yol ve görev gündeliği yanında yer değiştirme giderinin sabit ve değişken unsurunun hesabında da yine gündelikler kullanılmaktadır.

Yurtdışı gündelikler, geçici, sürekli veya tedavi amacıyla yurtiçinden yurtdışına, yurtdışında görevli iken yurtdışında başka bir ülkeye ve yurtdışında görevli iken yurtiçinde bir göreve gönderilenlere verilecek yabancı para cinsinden gündelikleri kapsamaktadır. Bu şekilde gönderilenlere verilecek gündelikler 6245 sayılı Harcırah Kanununun 34 üncü maddesi uyarınca, her yıl Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmekte iken, 9/7/2018 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçişle birlikte 700 sayılı KHK ile düzenlemeyle yurtdışı gündeliklerini belirleme yetkisi Cumhurbaşkanına verilmiş bulunmaktadır. 2019 yılı için uygulanacak Cumhurbaşkanlığı Kararı ise 7/2/2019 tarihli ve 30679 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış bulunmaktadır. Bu Kararda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) de yurtdışı olarak kabul edildiğinden bu ülkeye yapılacak geçici ve sürekli görevlendirmelerde verilecek gündelikler de ayrıca belirlenmektedir.

YURTDIŞIGÜNDELİKLERİ

Yurtdışı gündelikleri, 6245 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinde 11/12/1981 tarihli ve 2562 sayılı Kanunun 13 üncü maddesiyle değişiklik yapılana kadar her yıl bütçe kanunlarında yurtiçi gündeliklerin kaç katı olacağı unvanlar ile görevlere göre aylık/kadro derece itibariyle Türk Lirası olarak belirlenmekteydi. Bu tarihte yapılan düzenleme ile yukarıda ifade edilen şekilde bir cetvel haline yabancı para cinsinden unvanlar, ek gösterge ve aylık/kadro derece itibariyle belirlenmeye başlanmıştır.

2009 yılına kadar Yurtdışı Gündeliklerine Dair Kararda belirlenen gündeliklerde değişiklikler yapılmakta iken bu yıldan itibaren yabancı para cinsinden belirlenmiş gündeliklerde herhangi bir değişikliğe gidilmemiştir. Ancak;

- 2009 yılında çıkarılan ikinci Kararda hükümeti temsilen kararname ile gönderilen heyet üyeleri kısmı çıkarılmış, bu heyetin başkanları sözkonusu Cetvelin III numaralı sütununa eklenmiş,

- 2012 yılında Kosova için verilecek olan gündelikler Cetvele dahil edilmiş,

- 2013 yılında ek göstergesi 7.000 ve daha yüksek olan kadrolarda bulunanlar için bir sütun oluşturulmuştur.

Uzun zamandır, uygulanacak gündeliklerde dahil olmak üzere Esaslarda bir değişikliğe gidilmemiştir. Ancak, 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişle ilgili olarak Cetvellerde yer alan Başbakan, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Başbakanlık Müsteşarı, Bakanlık Müsteşarları, Başbakanlığa bağlı Müsteşarlar, Diyanet İşleri Başkanı ve Başbakan Başmüşaviri unvanları kaldırılmış ve bunların yerine Cumhurbaşkanı Yardımcıları, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı, Diyanet İşleri Başkanı da dahil olmak üzere Cumhurbaşkanlığına bağlı kurum ve kuruluşların başkanları unvanları dahil edilmiş, 2021 yılında da Kamu Başdenetçisi eklenmiş, ancak gündelik miktarlarında bir değişiklik yapılmamıştır.

2021 yılı için belirlenmiş yurtdışı gündelikleri aşağıdaki gibidir.

Yurtdışı Gündeliklerinin Hesaplanmasında Esas Alınacak Cetvel   GÖREV UNVANI / KADRO DERECESİ T.B.M.M Başkanı. Cumhurbaşkanı Yardımcıları Anayasa Mahkemesi Başkanı, Bakanlar,  Genelkurmay Başkanı, Milletvekilleri, Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanı, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı, T.B.M.M.  Genel Sekreteri, Orgeneral ve Oramiraller, Yargıtay, Danıştay, Uyuşmazlık Mahkemesi ve Sayıştay Başkanları, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Bakan Yardımcıları, Kamu Başdenetçisi Yükseköğretim Kurulu Başkanı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri, Düzenleyici ve Denetleyici Kurul ve Kurum Başkanları, Korgeneral ve Koramiraller, Cumhurbaşkanlığına bağlı kurum ve kuruluşların başkanları, merkezde sürekli görevle bulunanlar dışındaki Büyükelçiler, Askeri Temsil Heyeti Başkanı, Hükümeti temsilen kararname ile görevlendirilen heyet başkanları Ek göstergesi 7000 ve daha yüksek olan kadrolarda bulunanlar (Belediye Başkanları için üst sınır) Ek göstergesi 5300 ile 7000 e kadar olan kadrolarda bulunanlar Aylık/ kadro derecesi 1-4 olanlar Aylık/ kadro derecesi 5-15 olanlar Tedavi Amacıyla Gönderilen Erbaş ve Erler ÜLKELER (PARA BİRİMLERİ) I SÜTUN II SÜTUN III SÜTUN IV SÜTUN V SÜTUN VI SÜTUN VII SÜTUN VIII SÜTUN A.B.D. (A.B.D. Doları) 220 182 146 124 117 110 93 46 Almanya (Euro) 198 164 131 111 105 99 83 41 Avustralya (Avustralya Doları) 342 283 227 192 181 171 143 71 Avusturya (Euro) 199 166 132 112 106 100 84 42 Belçika (Euro) 194 161 128 109 103 97 81 41 Danimarka (Danimarka Kronu) 1.491 1.238 988 838 791 746 627 310 Finlandiya (Euro) 179 148 119 100 95 90 74 38 Fransa (Euro) 192 160 127 108 102 96 81 40 Hollanda (Euro) 187 156 125 106 100 94 80 39 İngiltere (Sterlin) 139 115 91 78 74 69 59 29 İrlanda (Euro) 186 155 124 105 99 94 78 39 İspanya (Euro) 191 158 126 107 101 95 80 40 İsveç (İsveç Kronu) 1.637 1.359 1.085 919 867 819 687 341 İsviçre (İsviçre Frangı) 341 283 226 192 181 171 143 71 İtalya (Euro) 183 152 122 104 98 92 77 38 Japonya (Japon Yeni) 37.801 31.405 25.127 21.325 20.118 18.901 15.914 7.880 Kanada (Kanada Doları) 295 244 195 165 156 147 125 61 Kuveyt (Kuveyt Dinarı) 61 50 40 35 33 31 25 12 Lüksemburg (Euro) 194 161 128 109 103 97 82 40 Norveç (Norveç Kronu) 1.437 1.193 952 808 762 719 604 299 Portekiz (Euro) 186 155 124 105 99 93 78 39 Suudi Arabistan (Suudi A. Riyali) 744 617 492 418 395 372 313 155 Yunanistan (Euro) 191 158 126 107 101 95 80 40 Kosova (Euro) 148 123 98 83 78 74 63 31 Diğer AB Ülkeleri (Euro) 152 127 101 86 81 76 65 32 Diğer Ülkeler (A.B.D. Doları) 190 157 125 106 100 95 80 40

 

 

Sözkonusu Cetvelde belirlenen gündelikler yurtdışına veya yurtdışında iken başka bir yere, sürekli veya geçici bir görevle ya da tedavi amacıyla gönderilenlere gidiş ve dönüşleri ile tedavi ve geçici görevlendirme sürelerince verilmektedir. Birden fazla ülkeyi kapsayacak yurtdışı geçici görev yolculuk ve ikametlerde, her ülkedeki kalış süresi için o ülkeye ilişkin gündelik miktarının esas alınması gerekmektedir.

Geçici görev ile yabancı ülkelere gönderilenlere, özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemelerin ilgilerinhak ettikleri harcırahlarından değil sadece gündeliklerinden indirilmesi gerekmektedir.

Ayrıca kurumlar;

- hizmetin özellikleri,

- mevcut ödenek miktarı,

- yabancı devlet, uluslararası kuruluş, resmi veya özel diğer kurum ve kuruluşlar tarafından ödeme yapılması,

- görev yerinde ücretsiz veya düşük ücretli yatacak yer temin edilmesi,

- yemek ihtiyaçlarının kısmen veya tamamen karşılanması gibi

hususları dikkate almak suretiyle, ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebilmektedirler. Ancak, bu şekilde ödenecek gündeliklerin ilgililerce kabul edildiğinin görev mahallinden ayrılmadan önce idarelerine yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, Yurtdışı Gündeliklerine Dair Karar hükümlerine göre yurtdışına veya sürekli görevle yurtdışında iken başka ülkelere geçici görevle gönderilenlere, Türkiye'den veya sürekli görevle bulundukları ülkelerden her çıkışlarında, seyahat ve ikamet süresinin ilk on günü için ödenecek gündelikler, ekli cetveldeki miktarların % 50 artırılması suretiyle hesaplanmaktadır. İndirimli gündelik belirlenmesi halinde de 35 Seri Nolu Harcırah Genel Tebliği uyarınca % 50 artırımlı gündelik uygulanması gerekmektedir.

Türkiye’den yurtdışına geçici görevle gönderilenlerden, seyahat ve ikamet süresinin ilk on günü ile sınırlı olmak kaydıyla, yurtdışında yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri fatura ile belgelendirenlere, faturada gösterilen günlük yatak ücretinin yukarıda belirtildiği şekilde artırımlı olarak hesaplanan gündeliklerinin % 40’ına kadar olan miktar için bir ödeme yapılmamakla birlikte, %40’ını aşması halinde ise aşan kısmın sadece % 70’i ayrıca ödenebilmektedir. Ancak, yatacak yer temini için ödenecek günlük ilave miktar, artırımlı olarak hesaplanan gündeliklerin ekli cetvelin;

- I-III no’lu sütunlarda gösterilen unvanlarda bulunanlar için % 100’ünden,

- IV-VIII no’lu sütunlarda gösterilen kadrolarda bulunanlar için % 70’inden,

fazla olamayacaktır.

Yurtdışı Gündeliklerine Dair Kararın 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik belirlenmesi durumunda ise yatacak yer ücretinin hesaplanmasında, ekli cetvelde gösterilen gündeliklerin artırımlı miktarları esas alınması gerekmektedir.

Konaklama gideri ödenmesinde 2009 yılında başlamak üzere, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri için özel düzenleme yoluna gidilmiştir. Bu çerçevede, ekli cetvelde yer alanların yurtdışına geçici görevlendirmelerinde; görevin önem ve özelliği ile görev yeri itibarıyla oluşabilecek konaklama gideri ihtiyacı dikkate alınmak ve belgelendirilmek suretiyle görevlendirme süresince;

- Genel müdür ve daha üst makam yöneticileri ile ek göstergeleri genel müdür düzeyinde veya daha yüksek tespit edilen görevde bulunan yöneticilerin,

- Ek göstergesi 8.000 ve daha yüksek olanlarla birlikte aynı yurtdışı toplantısına katılan ilgili kurum personelinin,

- Zorunlu ve istisnai hallere münhasır olmak üzere, ilgili Bakanın onayı alınmak şartıyla (a) ve (b) bendleri kapsamı dışında kalan diğer personelin,

konaklama bedelinin ilgilinin gündeliklerinin %40’ını aşan kısmının tamamının ödenmesi imkanı getirilmiştir. Ancak, bu madde kapsamında yıl içinde yapılan görevlendirmeler sonucunda, bu Kararın 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan tutarları aşan konaklama bedeli için idare bütçesinden yapılacak yıllık harcama tutarının toplamı ilgili idare bütçesinin 03.3.3.01 ekonomik kodunda yer alan yurtdışı geçici görev yolluğu kesintili başlangıç ödeneğinin %30’unu aşamayacağı düzenlemesi getirilerek, bu maddenin her görevlendirme için uygulanmasının önüne geçilmiş bulunmaktadır. Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca belirlenmiş bulunan Usul ve Esaslarda sözkonusu oranın hesaplanmasında; görevlendirmenin ilk 10 günü için Kararın 5 inci maddesi gereğince tamamı ödenen konaklama bedellerinden söz konusu görevlendirmeler için Kararın 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre hesaplanacak konaklama bedelleri mahsup edildikten sonra kalan tutarların toplamları ile görevlendirmenin ilk 10 gününden sonraki günler için ödenen konaklama bedellerinin tamamının toplamlarının esas alınacağı belirtilmiştir.

Ayrıca, harcama birimleri, yurt dışı geçici görevlendirmelerde Kararın 5 inci maddesi gereğince konaklama bedellerinin ödenmesinin söz konusu olması halinde, görevlendirme onayı alınmadan önce mali hizmetler birimlerinin koordine parafını alacakları ifade edilmiş ve idarelerin mali hizmetler birimleri, Kararın 5 inci maddesi kapsamındaki işlemleri 5018 sayılı Kanunun 58 inci maddesi uyarınca ön mali kontrole tabi tutmak suretiyle ikinci fıkradaki ödenek limitlerinin aşılmaması hususunun gözetileceği belirtilmiştir.

2012 yılında sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait bankaların yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdürleri, 2015 yılında ise 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki kamu iktisadi teşebbüsleri ile 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanuna tabi olup sermayesinin %50’sinden fazlası kamuya ait olan işletmeci kuruluşlar ve sermayesinin tamamı Hazineye ait olup Sayıştay denetimine tabi olan diğer kurum ve kuruluşların genel müdürleriYurtdışı Gündeliklerine Dair Kararın 5 inci maddesi kapsamına dahil edilmiştir. Ancak, bu kurumlarda bu kapsamda yıl içinde yapılan görevlendirmeler sonucunda, bu Kararın 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan tutarları aşan konaklama bedeli için yapılacak yıllık harcama tutarının toplamı, ilgili kurum bütçesinin yurtdışı geçici görev yolluğu amacıyla bütçelerine tefrik edilen ödeneklerinin %30’unu aşamayacaktır.

Yurtdışı Gündeliklerine Dair Kararda harcırah için avans verilmesi halinde, avansın Türk Lirası cinsinden tutarı, yabancı para cinsinden avans miktarının tahakkuk tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen efektif satış kuruyla çarpılması suretiyle bulunacağı, avans ilgiliye Türk Lirası cinsinden ödeneceği belirtilmiş ve avansın mahsup işlemlerinde ise ilgiliye ödenme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen efektif satış kuru esas alınacağı ifade edilmiştir.

Harcırah için avans verilmemiş halinde ise, yurtdışı gündeliklerinin Türk Lirası cinsinden tutarı, yabancı para cinsinden gündelik miktarının beyanname düzenleme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen döviz satış kuruyla çarpılması suretiyle bulunması gerekmektedir. Yabancı para cinsinden, müstahak olunan harcırah miktarının avans miktarından fazla olması halinde ise fazla olan kısım için, beyanname düzenleme tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen döviz satış kuru esas alınacaktır.

Yurtdışı Gündeliklerine Dair Kararın KKTC’ne Yapılacak Yolculuklarda Verilecek Gündeliklere Dair Karar hükümleri uygulananlara, staj ve öğrenim amacıyla yurtdışına gönderilenlere (gidiş ve dönüş yol gündelikleri hariç), Bakanlıklar arası Ortak Kültür Komisyonu Kararıyla yurtdışına gönderilenlere (gidiş ve dönüş yol gündelikleri hariç) ve 15/1/2010 tarihinden sonra yurtdışına tedavi amacı ile gönderilen ve tedavileri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılananlara uygulanmayacağı açıkça ifade edilmiştir.

KKTC GÜNDELİKLERİ

KKTC’nde verilecek gündeliklerde her yıl GSMH Deflatörü dikkate alınarak artış sağlanmaktadır. Bilindiği üzere, KKTC’nde Türk Lirası kullanıldığı için bu ülkeye gideceklere ödenecek gündelikler de Türk Lirası üzerinden belirlenmektedir.

2021 yılı için KKTC’nde verilecek bulunan gündelikler aşağıdaki gibidir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne Yapılacak Yolculuklarda Verilecek Gündeliklere İlişkin Cetvel       GÖREV UNVANI/KADRO DERECESİ GÜNDELİK MİKTARI (TL)       1. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Cumhurbaşkanı Yardımcıları 238,90 2. Anayasa Mahkemesi Başkanı, Bakanlar,  Genelkurmay Başkanı, Milletvekilleri, Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanı, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı, T.B.M.M.  Genel Sekreteri, Orgeneraller, Oramiraller, Yargıtay, Danıştay, Uyuşmazlık Mahkemesi ve Sayıştay Başkanları, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Bakan Yardımcıları, Kamu Başdenetçisi 192,60 3. Yükseköğretim Kurulu Başkanı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri, Korgeneral ve Koramiraller, Cumhurbaşkanlığına bağlı kurum ve kuruluşların başkanları, merkezde sürekli görevle bulunanlar dışındaki Büyükelçiler   167,80 4. Yukarıdakiler dışında kalan memur ve hizmetlilerden;     a)Aylık/kadro derecesi 1 olanlar(Belediye Başkanları için üst sınır) 143,90   b)Aylık/kadro derecesi 2-4 olanlar 119,90   c)Aylık/kadro derecesi 5-15 olanlar 96,00

 

KKTC’ne yapılan geçici görevlendirmelerde kurumlar;

- hizmetin özellikleri,

- mevcut ödenek miktarı,

- resmi veya özel kurum ve kuruluşlar tarafından ödeme yapılması,

- görev yerinde ücretsiz veya düşük ücretli yatacak yer temin edilmesi,

- yemek ihtiyaçlarının kısmen veya tamamen karşılanması

gibi hususları dikkate almak suretiyle, yukarıdaki cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebilmektedirler. Ancak, bu şekilde ödenecek gündeliklerin ilgililerce kabul edildiğinin görev mahallinden ayrılmadan önce idarelerine yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir.

KKTC’ne geçici görevle gönderilen ve bu Karar hükümlerine göre gündelik ödenenlere, yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirmeleri halinde, belge bedelini aşmamak ve her defasında on gün ile sınırlı olmak üzere, gündeliklerinin yarısına kadar olan kısmı yatacak yer ücreti olarak ödenmektedir.

Ancak, Kararın 2 nci maddesi uyarınca ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik belirlenmesi durumunda, yatacak yer ücretinin hesaplanmasında, ekli cetvelde gösterilen gündelik miktarları esas alınacaktır.

KKTC’ye yapılan sürekli görevlendirmelerde, görevlendirilenlere 6245 sayılı Harcırah Kanununun 46 ncı maddesi uyarınca verilecek sürekli görev yolluğunun unsuru olan yer değiştirme giderinin hesabında, ekli cetvelde gösterilen gündelik miktarlarının % 50 fazlası esas alınmaktadır. Ancak, yol gündeliklerinin ödenmesinde artırımlı gündelik uygulaması yapılmamaktadır.

Ayrıca, 14/7/1964 tarihli ve 500 sayılı Kıbrıs’a Gönderilecek Türk Askeri Birliği Mensuplarının Aylık ve Ücretleriyle Çeşitli İstihkakları ve Birliğin Başka Giderleri Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında bulunanlara, bu Karara göre ayrıca ikamet gündeliği ve KKTC’nde yapacakları geçici görev yolculukları için gündelik verilmemektedir.

YURTDIŞI GÜNDELİKLERİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRME

Yukarıda da ifade edildiği üzere, KKTC’nde ödenecek gündelikler her yıl yeniden belirlenirken, diğer ülkelere yapılacak seyahatlerde ödenecek gündelikler 2009 yılından bu güne bir değişiklik yapılmamıştır. 2021 yılı yurtiçi gündeliklerinde yapılan artış gibi KKTC için belirlenen gündelikler de deflatör oranında belirlenmiştir.Ancak, KKTC dışında kalan ülkelere gidenlere gündelikler gittikleri ülkenin para birimi şeklinde ödendiği gibi listede belirtilmeyen ülkeler için ABD Doları veya Avro olarak ödenmektedir.

Yurtdışı için gündelikleri Türk Lirası cinsinde 2021 yılında kurlardaki değişiklikler dikkate alındığında en yüksek artış % 41,43 düzeyine İsveç Kronu olurken, en düşük artış % 23,48 düzeyine Kuveyt Dinarı gerçekleşmiştir. Oysa 2021 yılı için belirlenmiş bulunan GSYH Deflatör oranı % 9,9 olup, kur artışları bu oranın çok üzerindedir.

 

 

Döviz kurlarındaki ortalama artışlara bakacak olursak; 2020yılı dışında kurlardaki artışlar GSYH Deflatörünün çok üzerinde gerçekleşmiştir.

 

KKTC’ne gelince burada gündelikler 2017 ve 2018 yıllarında GSYH Deflatörü düzeyinde artırılırken diğer yıllarda bu oranın altında veya bu oran civarında artış yapılmasına rağmen 2019 yılı gündelikler değiştirilmemiş ve 2020 ve 2021 yıllarında deflatör oranında artış yapılmıştır.

 

Döviz kurları sözkonusu yabancı paraların satın alma gücünü gösterdiği değerlendirildiğinde gündeliklerde artış yapılmamakla bu ülkelerdeki % 2 ve üzeri yıllık fiyat artışlarından kaynaklı olarak kamu görevlilerine ödenen gündeliklerin yetersiz kalacağını söylemek mümkün bulunmaktadır. 2009 yılı öncesine kadar yurtdışı gündeliklerden artı yapılırken bu yıldan sonra bir artış gerçekleşmemiştir. 2009 yılından günümüze gündeliklerin yurtdışında satın alma gücü neredeyse 1/4 oranında azalmış bulunmaktadır. Bu nedenle, 2009 öncesindeki gibi yurtdışı gündeliklerde de artış yapılmasının yerinde olacağı değerlendirilmektedir.

BELEDİYE BAŞKANLARININ YURTDIŞI GÜNDELİKLERİ VE KONAKLAMA

Yukarıda 2022 yılında beklenti ümidi dışarda bırakacak olursak Belediye Başkanları Harcırah Kanununa göre hizmetli tanımına girmekte olup, kurumlarda yalnız ödenek mukabili çalışanlar olarak ifade edilmektedir. Ödenek mukabili çalışanlar, genellikle seçim yoluyla tayin edilen ve özlük hakları belirli mercilerce saptanan kamu görevlileridir. Bunları, TBMM Üyeleri,Belediye Başkanları, İl Genel Meclisi Üyeleri, İl Encümen Üyeleri, Belediye Meclisi Üyeleri, Belediye Encümeni Üyelerişeklinde saymak mümkündür.

6245 sayılı Kanun kapsamına giren kurumlarda yalnız ödenek almak suretiyle çalışanlar kapsamına; TBMM Üyeleri, Büyükşehirdahil Belediye Başkanları, İl Encümen Üyeleri ve Büyükşehir Belediye Encümeni ile Belediye Encümeni üyeleri girmekte ancak yine seçimle gelen İl Genel Meclisi Üyeleri, Büyükşehir Belediye Meclisi Üyeleri ve Belediye Meclisi Üyeleri hizmetli tanımı kapsamında yer almamaktadır. Bunlar için 6245 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde belirlenen esaslara göre gündelik verilmesi gerekmektedir.

Ödenek mukabili çalışanlar, usulüne uygun olarak ihdas edilmiş bir kadroya sahip olmadıklarından bunların harcırahı, almakta oldukları ödeneklerin brüt tutarının en yakın memur aylığının derecesine göre kıyasen hesaplanması ve bu hesaplamada emsal alınacak Devlet memuru aylığı, ek gösterge ve her türlü yan ödeme hariç sadece aylık gösterge tablosunda yer alan göstergeye (ek gösterge dahil) aylık katsayının uygulanması sonucunda bulunacak miktar esas alınması gerekmektedir.

Ödenek mukabili çalışanların harcırahları Harcırah Kanununun 7 inci maddesinde açıkça belirtildiği üzere 4 üncü derecedeki memurun harcırahı ile sınırlı olmayıp, mukayese sonunda bulunacak dereceye (ek gösterge dahil) göre belirlenecektir. Bu miktar 2021 yılı için yurtiçi gündeliklerinin 61,65 TL’yi gösterirken, yurtdışında iseYurtdışı Gündeliklerinin Hesaplanmasında Esas Alınacak Cetvelin IV. sütununda belirtilen gündelikleri aşamayacağı değerlendirmekle birlikte belediyelerde bunun farklı uygulandığını da söylemek gerekmektedir. Burada en başta 6245 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde düzenlemeden bahisle 7 nci madde kapsamında gündeliklerinin belirlenmesi gereken belediye başkanları 5-15 derecedeki devlet memuru gündeliğini aşabileceğinden hareketle 1-4 derecedeki devlet memuru gündeliğinin uygulanması veya emekli keseneği için öngörülmüş bulunan ek göstergenin belediye başkanlarına uygulanması şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Yukarıda da ifade edildiği üzere, 2022 yılı yurtdışı gündeliklerinin belirlenmesinde Büyükşehir Belediye Başkanlarının II. Sütunda, diğer Belediye Başkanlarının ise III. Sütunda sayılması yerinde olacaktır.

Ayrıca, Belediye Başkanlarının bazen belediyelerini bazen de ülkeyi temsil edildikleri düşünüldüğünde sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait bankaların yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdürler ve 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki kamu iktisadi teşebbüsleri ile 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanuna tabi olup sermayesinin %50’sinden fazlası kamuya ait olan işletmeci kuruluşlar ve sermayesinin tamamı Hazineye ait olup Sayıştay denetimine tabi olan diğer kurum ve kuruluşların genel müdürleri gibi yurtdışı konaklama gideri ödemelerinde Yurtdışı Gündeliklerine Dair Kararın 5 maddesi kapsamına dahil edilmesinin yerinde olacağı değerlendirilmektedir.